Afty to niewielkie owrzodzenia, które pojawiają się zwykle na podniebieniu, policzkach oraz języku. Ze względu skłonność do nawracania, mogą one skutecznie obniżyć jakość życia wszystkich, którzy się z nimi borykają. Większość ludzi miała do czynienia z aftą przynajmniej raz w życiu, jednak jeśli pojawia się ona często – np. kilka razy w ciągu roku – warto jest skonsultować problem z lekarzem, który zaproponuje odpowiednie leczenie.
Dlaczego powstają afty?
Przyczyn powstawania aft jest naprawdę wiele, a niektóre z nich mogą nie kojarzyć się nam z chorobami jamy ustnej. Tym bardziej warto jest zapoznać się z przyczynami powstawania nadżerek, aby w przypadku ich wystąpienia, można było odpowiednio szybko zareagować. Jakie czynniki mają więc wpływ na powstawanie aft w jamie ustnej?
- nieprawidłowa higiena jamy ustnej,
- podrażnienia wywołane stosowaniem nieodpowiedniej pasty do zębów,
- uszkodzenia mechaniczne powstałe na skutek skaleczenia, np. sztućcami, szczoteczką do zębów lub też podczas wizyty u dentysty,
- uszkodzenia powstałe wskutek nieprawidłowo dobranej protezy lub aparatu ortodontycznego,
- dieta uboga w kwas foliowy oraz w witaminy z grupy B,
- narażenie na długotrwały stres, zmęczenie oraz osłabienie fizyczne,
- alergie pokarmowe, celiakia, nietolerancja glutenu,
- choroby jamy ustnej, np. próchnica, kamień nazębny czy zapalenie miazgi zębowej,
- zaburzenia hormonalne oraz immunologiczne, np. chemioterapia lub zakażenie wirusem HIV.
Afty mogą pojawiać się także jako objaw niektórych chorób. Jeśli owrzodzenia pojawiają się niepokojąco często, warto wykonać badania, które wykluczą schorzenia takie jak:
- celiakia,
- choroba Leśniowskiego-Crohna,
- zapalenie zatok,
- zakażenie wirusem opryszczki,
- zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego.
Jak skutecznie wyleczyć afty?
Afty w większości przypadków goją się samoistnie. Niestety często zdarza się, że powracają one na tyle często, że konieczna jest konsultacja z lekarzem. Większość z nas przed wizytą u specjalisty próbuje leczyć afty samodzielnie. Poniżej przedstawiamy kilka domowych sposobów na pozbycie się uporczywych owrzodzeń w jamie ustnej:
- Leczenie aft powinno zacząć się od kompleksowego zadbania o higienę jamy ustnej. Należy wyleczyć wszystkie potencjalne ubytki oraz usunąć kamień nazębny.
- Doskonale w leczeniu nadżerek może sprawdzić się przestudzony woreczek z wcześniej zaparzonej herbaty. Przykładaj go do afty na kilka minut po ostygnięciu woreczka. Zawarte w herbacie substancje pomogą uśmierzyć ból oraz wysuszą aftę.
- W leczeniu afty może okazać się przydatna także woda utleniona oraz woda z solą. Patyczek kosmetyczny zamocz w wybranym płynie i przykładaj w miejscu powstania nadżerki.
- Jednym z najczęściej wybieranych sposobów na domowe leczenie aft jest płukanie jamy ustnej naparami ziołowymi z rumianku, szałwii oraz liści maliny. Napary mają właściwości przeciwbólowe oraz przeciwzapalne, dlatego często pomagają one w leczeniu owrzodzeń jamy ustnej.
Jeśli domowe sposoby nie przyniosą rezultatów, można sięgnąć po żele, płyny lub spraye dostępne w aptekach bez recepty. Jeśli nie jesteś pewien, który produkt wybrać, farmaceuta z pewnością doradzi, który lek będzie dla Ciebie najbardziej odpowiedni.
Jak zapobiegać powstawaniu aft?
Aby skutecznie zapobiegać aftom należy przede wszystkim dbać o higienę jamy ustnej. Codzienne mycie zębów oraz szybkie leczenie ubytków na pewno pomoże nam ustrzec się przed powstawaniem aft. Duże znaczenie ma także dieta, szczególnie u osób z alergiami pokarmowymi, takimi jak celiakia. Warto włączyć do diety produkty bogate w cynk, żelazo oraz witaminy A, B i E. Ponieważ przyczyną powstawania aft może być także długotrwałe narażenie na stres oraz osłabienie fizyczne, powinniśmy dbać o utrzymanie odporności, dobrej kondycji fizycznej oraz jeśli tylko to możliwe – szukać sposobów na rozładowanie towarzyszącego nam napięcia.